waterflosser

De Kracht Van Een Waterflosser

De Kracht van (mond)water

Erg veel patiënten van me moeten lachen als ik het noem. Het is ook maar een gekke naam. Ze hebben er vaak nog nooit van gehoord. Net als ik voelen ze daarom een drempel om zo’n ding aan te schaffen terwijl iedereen weet dat het goed is. Het is toch een investering en dat doe je niet zomaar. Zelfs menig collega is er toch ook sceptisch over. Toch ben ik heel enthousiast en de wetenschap gelukkig ook. Er zit wel een heel groot nadeel aan en die moet je ook even weten. Waar ik het over heb? Over water…

Veelzijdig

Water drinken is natuurlijk super goed. Water is eigenlijk het enige waar geen twijfel over mogelijk is: het kan geen gaatjes veroorzaken. Water is ontzettend veelzijdig, je kunt er van alles mee, ook voor je mond. Behalve water drinken kan je ook gebruik maken van een keiharde straal water.

De water..euh…juist ja

De meest bekende en meest onderzochte variant is de Waterpik. Tja, ik heb de naam ook niet verzonnen. Ik had nog gehoopt dat het met ck werd gespeld, maar helaas. Wil je het een keurige naam geven, dan noem je het een waterjet. Ga nu niet googelen op waterjet, want dan bestel je een machine die door van alles en nog wat kan snijden. Een flinke straal water kan zelfs door metaal snijden. Zie hier de kracht dat water kan hebben. Het wordt ook weleens de waterflosser genoemd. Misschien spreekt dit meer tot een juiste verbeelding. Orale irrigator…dat is er nog een manier waarop je het kunt noemen…maar dat klinkt een stuk minder fris, vind je niet?

Hier gaat het NIET over

Dan nog een nuance. Dit stuk gaat NIET over flossen met water EN lucht. We gaan het hebben over waterflossen zonder dat hierbij lucht wordt afgeschoten. Ook hebben we het niet over de borstels met water.

Wat doet het dan wel?

In principe is het een flinke straal water waarmee je je mond kunt reinigen. Ik zeg hierbij expres mond en niet tanden, want het kan meer bereiken dan je tanden alleen. Bij het effect van de waterjet is vooral naar het effect op de weefsels bekeken, zoals op het tandvlees. Dat geldt trouwens voor meer producten die je in de mond gebruikt. Ik kan zelfs vrijwel geen onderzoek vinden dat het effect van floss, stokers of ragers heeft getest op gaatjes in de tanden. Bijna altijd wordt bekeken in hoeverre een product tandplak kan verwijderen of de groei van de biofilm kan verstoren. Ook wordt in onderzoeken onder de loep gelegd of de bloeding van het tandvlees verminderen en soms ook of het effect heeft op de pockets.

Veiligheid

Voordat we iets in onze mond gebruiken, moeten we altijd erbij stilstaan of het geen schade zou geven. Het product moet veilig zijn. Over de waterflosser doen allerlei wilde verhalen te ronde. Het zou juist plak naar binnen schieten, bijvoorbeeld. Over de waterflosser is inmiddels ontzettend veel onderzoek gedaan. Dat komt doordat het principe eigenlijk al behoorlijk oud is. Het werd bijna zestig jaar geleden geïntroduceerd. Het staat met paal boven water dat het geen schade geeft. Het kan veilig gebruikt worden.

Toegevoegde waarde

Maar nu…doet het ook daadwerkelijk iets? Ja, het kan echt wat toevoegen. Uit een review uit 2012 blijkt dat het beter de groei van de biofilm verstoort dan handmatig tandenpoetsen en flossen. Let op: elektrisch poetsen verwijdert beter plak dan met de hand en met flossen wordt hier flossdraad bedoelt. Van flossdraad weten we dat het niet bijzonder effectief is. Maar wat het bijzonder maakt is dat het bacteriën kan verwijderen vanuit de parodontale pocket. Dus onder het tandvlees vandaan halen.

Een tandenstoker blijkt niet bijzonder veel plak te verwijderen, maar wel een hele gunstige invloed te hebben op de mate van bloeding van het tandvlees. De mate van ontsteking dus. Een waterflosser kan echter dus wel plak verwijderen en bovendien, volgens een systematisch review van 2010 met meta-analyse, kan het ook de bloeding reduceren. Hierbij staat ook genoteerd dat het voor een hele brede patiëntengroep geschikt is.

Wat voor mij de waterflosser ideaal maakt, is dat je er stukken mee in de mond kunt bereiken die je anders niet goed kunt bereiken. Bijvoorbeeld verstandskiezen die nog niet helemaal zijn doorgebroken. Hier ligt vaak een flapje overheen waar je niet met je grote borstel onder kunt komen. Bovendien ligt het ver achterin je mond waardoor het moeilijk te bereiken is.

Moeilijk te bereiken gebieden in de mond

Een ander moeilijk te bereiken plekje is daar waar het tandvlees aan de binnenzijde meer gezwollen is als aan de buitenzijde. Een ragertje komt er dan niet goed doorheen. Je zou dan een flossdraad kunnen gebruiken, maar dit is vaak te veel gedoe.
Denk ook aan dragers van een beugel. Achter de draad en aan de brackets blijft eenvoudig iets kleven en hoe krijg je dit weer eenvoudig weg? Ook hierbij biedt de waterflosser de oplossing.

Patiënten met flinke parodontitis met verdiepte pockets zouden het ook kunnen gebruiken om diep onder hun tandvlees te komen. Waterpik heeft een opzetstukje waarbij men claimt tot zelfs 7 millimeter diep te kunnen komen. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn.
Ook furcaties (wortelsplitsingen) zouden ermee gereinigd kunnen worden. Niet allemaal…het blijven complexe tandvleesontstekingen.
Wellicht zijn implantaten er ook goed mee te reinigen. Daarover durf ik nog geen uitspraak te doen. Daar weten we nog te weinig over.
Eenvoudig te hanteren. Verder is het soms een uitkomst voor mensen met een handicap, een motorische stoornis of reuma. Helaas blijkt in de praktijk niet iedereen ermee uit de voeten te kunnen.

Spoelmiddel

Nog een mooie mogelijkheid is om het reservoir niet te vullen met water maar met een mondwater. Met een spoelmiddel dus. Bijvoorbeeld met essentiële oliën, chloorhexidine, actieve zuurstof of aloë vera.

Nadelen

Dan had ik nog beloofd om een nadeel te noemen…Je wordt er kletsnat van! De apparaten met stekker moet je echt boven de wasbak (lees; met je hoofd in de wasbak) gebruiken of boven een afwasteil. Een merk is wel stekkerloos en kan je aan je waterkraan monteren. Gelukkig zijn er tegenwoordig modellen met een batterij en die goed tegen water van buitenaf bestand zijn. Die neem je gewoon mee de douche in; je wordt daar ten slotte toch al nat…
Nog een nadeel; de waterflosser is in de praktijk moeilijk voor te doen. Dus een instructie geven zoals wij mondhygienist altijd geven over poetsen en tussen de tanden reinigen is wel een uitdaging. Ikzelf pak tegenwoordig de meerfunctiespuit en de afzuiger erbij. Zo kan ik het nog enigszins voor doen. Of ik pak een poetsmodel. Dus mocht je jouw mondhygiënist ermee zien stoeien, dan zou je deze suggestie kunnen doen.
Helaas kan ik ook nog niet vertellen of het een stokertje of ragertje zou kunnen vervangen. Mijn ervaring zegt van niet. Het is er vooral voor erbij.

Tips

Een tip: Doe wel lauw water in je waterflosser. Dat is echt een stuk aangenamer dan koud water. Ik en mijn patienten vinden het echt dan een prettig gevoel. Oja, vergeet niet om de waterflosser niet alleen van de buitenkant te gebruiken, maar ook vanaf de binnenzijden.

Over de schrijver

  • Lieneke Steverink Jorna

    Lieneke is sinds 2001 werkzaam in de mondzorg en studeerde aan de HAN. In 2013 mocht ze de titel Mondhygienist van het Jaar dragen. Ze werkt in een aantal praktijken om patiënten te behandelen en om het preventieteam leiding te geven. Lieneke was de eerste mondhygiënist die internet en social media ging inzetten om mondgezondheid te promoten. Daarnaast komt ze veel de praktijk uit om vrijwillig kinderen actief op te zoeken die niet vanzelf naar de praktijk komen. Bijvoorbeeld tijdens Kidsfabriek, in de bibliotheek, bij de Zomerschool of bij de Jonge Gezinnenbeurs. Ze spreekt soms op symposia en congressen voor collega’s. Schrijven is een uit de hand gelopen hobby van haar. Lieneke wenst voor alle Nederlanders een gezonde mond en maakt zich hiervoor dagelijks hard.

    Meer over de schrijver

Is dit artikel behulpzaam?

Bedankt voor je feedback!

Leave a Reply