Slechte adem
Heb jij wel eens last van een slechte adem? Bijvoorbeeld als je ’s morgens wakker wordt? Heeft iemand er wel eens wat van gezegd en zou jij het zeggen als je iemand tegenkomt die uit zijn mond ruikt? Ja, ik weet het. Het zijn een heleboel vragen. Maar een slechte adem is dan ook een veel voorkomend probleem, waar niet makkelijk over gepraat wordt.
Foetor ex ore
Een slechte adem wordt ook wel halitose genoemd. Het woord komt van het Latijnse woord voor adem ‘halitus’ en het Griekse woord voor afwijking of ziekte ‘osis’. Een andere mooie term die wordt gebruikt voor een slecht ruikende adem is foetor ex ore (Latijn voor geur uit de mond).
Als je zelf wel eens een slechte adem hebt gehad, dan weet je waarschijnlijk wel hoe vervelend het is. Waarschijnlijk houd je er tijdens een gesprek rekening mee. Je houdt bijvoorbeeld wat meer afstand tot het gezicht van je gesprekspartner en misschien praat je met je hand voor je mond. Het is zelfs mogelijk om in een sociaal isolement te komen, wanneer er sprake is van schaamte voor de lucht die uit de mond komt. Men blijft dan liever uit de buurt van andere mensen. Bang om anderen te confronteren met de lucht die tijdens het praten uit de mond ontsnapt.
De verschillende soorten halitose
We kunnen een slechte adem in verschillende categorieën indelen. In de meeste gevallen, ongeveer 80%, komt de vieze geur vanuit de mondholte zelf. We spreken dan van intra-orale halitose. Een andere categorie is extra-orale halitose. Hierbij ligt de oorzaak buiten de mondholte. Bijvoorbeeld in de bijholten, in de neus of in de longen. Ook kan er sprake zijn van een tijdelijke slechte adem. Dit is onder andere het geval in de ochtend door een verminderde speekselproductie tijdens de slaap. De laatste categorie is de pseudo-halitose. In dit geval denk je dat je last hebt van een vieze mondgeur, maar dit is niet duidelijk vast te stellen.
Wat is de oorzaak van halitose?
Je kunt pas wat aan een slechte adem doen, als je weet wat de oorzaak is. Helaas is er niet één oorzaak, maar kent foetor ex ore verschillende oorzaken. Zoals je al hebt gelezen komt het probleem in de meeste gevallen vanuit de mondholte. Vandaar dat er meestal eerst gekeken wordt naar de situatie van het tandvlees en de tong. Maar halitose, ofwel een slechte adem kan ook veroorzaakt worden door iets anders. Wil je de juiste oplossing tegen slechte adem? Onderzoek dan eerst wat de oorzaak zou kunnen zijn. Laten we de verschillende mogelijkheden eens bekijken.
Weetje: halitose komt het meest voor bij 60-75-jarigen
1. Bacteriën in tandplaque
Als het probleem in de mond zit, dan zijn het de bacteriën in de tandplaque, die verantwoordelijk zijn voor de geur die uit jouw mond komt. Vooral de bacteriën op het achterste gedeelte van de tong produceren in grote hoeveelheden gassen. Het zijn met name de gassen zwavelwaterstof en methylmercaptaan die voor de onaangename geur zorgen. Maar bacteriën elders in de mond kunnen net zo goed zwavelgeuren produceren en voor orale halitose zorgen. Dit is bijvoorbeeld het geval als je last hebt van tandvleesontstekingen. Er is dan een groot aantal ‘slechte bacteriën’ aanwezig, die zoveel zwavelgeuren produceren, dat je adem niet al te fris meer ruikt.
2. Infecties
Een onaangename adem kan ook verband houden met ontstekingen van de keel- of bijholten. Ongeveer 5-10% van de mensen met orale halitose hebben een probleem op kno-gebied. Gelukkig verdwijnt de slechte geur direct als de ontsteking van de keel of bijholten weg is. Zo zie je maar weer hoe nauw deze holtes met elkaar in verbinding staan.
3. Een slechte spijsvertering?
Stel dat je geen last hebt van bloedend tandvlees of tandvleesontstekingen. Je hebt ook geen ontsteking in je keel of bijholten en toch ruikt je adem niet fris. Wat zou er dan aan de hand kunnen zijn? Een slechte adem kan ook veroorzaakt worden doordat je alvleesklier niet goed functioneert. Deze klier is betrokken bij de spijsvertering. Hij scheidt namelijk belangrijke spijsverteringsenzymen af. Je kunt je misschien wel voorstellen dat wanneer de werking van dit orgaan vermindert, het voedsel ook minder goed verteerd wordt. Vervolgens kan een slechte vertering weer leiden tot verstopping en/of extra gasvorming.
Als de ontlasting lang in de darm blijft zitten, dan kan het gaan gisten. Dit komt omdat darmbacteriën inwerken op de massa in de darm. Hierdoor ontstaat extra gasvorming. Het gas kan worden opgenomen in de bloedbaan waarna het naar de longen getransporteerd wordt. Via de longen wordt het gas uitgeademd en dat ruik je.
4. De lever als veroorzaker
Ook de lever speelt een rol in de voedselvertering, maar deze grote fabriek is ook een ontgiftingsorgaan. Tijdens de ontgifting worden afbraak producten, giftige stoffen, hormonen en lichaamsvreemde stoffen onschadelijk gemaakt zodat deze het lichaam kunnen verlaten. Het uitscheiden van afvalstoffen gaat via de ontlasting en via de nieren, de longen of de huid. Je kunt je voorstellen dat giftige stoffen onvoldoende verwerkt worden als de ontgifting niet goed werkt. Wanneer een opeenstapeling van deze stoffen ontstaat, zal een deel als vluchtige stoffen via de kleine longblaasjes vrijkomen. Hierdoor nemen we een onaangename geur waar.
5. Voeding gerelateerde oorzaken
Een tijdelijke halitose wordt vaak veroorzaakt door roken en ook bepaalde voedingsmiddelen kunnen voor nare luchtjes zorgen. Je kent de welbekende knoflook-adem misschien wel, maar ook ui, alcohol en verschillende kruiden geven een onaangename geur. Ondanks dat ze onprettig zijn, worden deze geuren door de maatschappij redelijk geaccepteerd.
Een niet-voeding-gerelateerde oorzaak van foetor ex ore is een verminderde speekselproductie. Het speeksel in je mond heeft meerder functies. Eén daarvan is de natuurlijke reiniging van de mondholte, waardoor je adem fris blijft. Tijdens je slaap is de speekselfunctie verminderd. Je mond verliest zijn natuurlijke reiniging. Het gevolg is dat je ’s morgens opstaat met een onwelriekende geur.
Weet je trouwens dat de gassen die bacteriën produceren zelfs je tandvlees kunnen aantasten? Dit gebeurt met name als er een enorme hoeveelheid van deze stoffen worden geproduceerd. Tandvleesontstekingen breiden sneller uit en het weefselverlies is groter.
Hoe ruikt jouw adem en wat zou de oorzaak er van kunnen zijn? Laat het weten in een reactie onder dit artikel
Lees ook:
10 Bewezen middelen tegen slechte adem volgens Julia
 | 5 Oorzaken){kind=link}