De mondzorg in Nederland is goed geregeld. We hebben toegang tot moderne behandeltechnieken, ervaren tandartsen en mondhygiënisten, en er is steeds meer aandacht voor preventie. Toch klinkt er steeds vaker bezorgdheid: “Wordt de zorg niet te duur?” En: “Kan ik straks de tandarts nog wel betalen?” Die zorgen zijn begrijpelijk, en ook binnen de mondzorg groeit de druk. Maar hoe komt dat? En belangrijker: wat kunnen we samen doen om de mondzorg toegankelijk te houden?
Wat maakt mondzorg duurder?
De kosten in de zorg stijgen. Dat geldt niet alleen voor ziekenhuizen en verpleeghuizen, maar ook voor mondzorgpraktijken. Materialen zijn duurder geworden, personeelskosten nemen toe, en praktijken moeten meer tijd besteden aan administratie, kwaliteitsregels en ICT-systemen.
Daarnaast blijft de vraag naar mondzorg groeien: we worden ouder, willen langer onze eigen tanden behouden en verwachten een hoge kwaliteit van zorg. Dat is positief — maar het betekent ook dat er meer zorg nodig is dan vroeger, terwijl het aantal zorgverleners niet even snel meegroeit.
Veranderen is nodig — en mogelijk
Er wordt al jaren gepraat over het veranderen van ons zorgsysteem. Niet door alles op z’n kop te zetten, maar door beter samen te werken, meer in te zetten op het voorkomen van problemen, en verspilling tegen te gaan. In de mondzorg gaat het dan bijvoorbeeld om:
- Preventie vóór behandeling. Regelmatig poetsen, flossen en preventieve controles kunnen veel grotere problemen voorkomen.
- Slimmere samenwerking. Als tandarts, mondhygiënist en bijvoorbeeld de huisarts beter samenwerken, worden problemen sneller gesignaleerd en beter behandeld.
- Efficiëntere zorg. Minder onnodige behandelingen, duidelijkere keuzes en beter gebruik van technologie kunnen tijd en geld besparen.
Maar hoewel de oplossingen al vaak besproken zijn, komt de uitvoering traag op gang. Dat komt deels door de regels in de zorgfinanciering. Zorgverleners worden nu vaak betaald per verrichting. Dat maakt het soms aantrekkelijker om te behandelen dan om iets níet te doen. Wie zich inzet voor voorkomen in plaats van genezen, wordt daar niet altijd voor beloond.
Wat betekent dit voor jou als patiënt?
Misschien denk je: Wat kan ik als patiënt nou doen aan de kosten van de zorg? Best veel, eigenlijk. Niet omdat jij het probleem moet oplossen, maar omdat je wel invloed hebt. Op je eigen gezondheid, op je keuzes en op het gesprek over goede zorg.
- Investeer in je mondgezondheid
De meest effectieve én betaalbare vorm van mondzorg is preventie. Tweemaal daags poetsen, ragers gebruiken, op tijd naar de controle — het klinkt simpel, maar het scheelt écht veel duurdere behandelingen later. Een klein gaatje dat op tijd ontdekt wordt, kan eenvoudig worden verholpen. Maar als je te laat bent, loop je kans op een wortelkanaalbehandeling of zelfs verlies van een kies. - Wees kritisch en nieuwsgierig
Vraag gerust aan je tandarts of mondhygiënist waarom een behandeling wordt voorgesteld. Wat gebeurt er als je het niet doet? Zijn er alternatieven? Wordt het volledig vergoed of niet? Een goede zorgverlener legt dit graag uit. Zo blijf je betrokken en voorkom je verrassingen. - Laat je stem horen
Zie je knelpunten in de zorg, zoals lange wachttijden, stijgende kosten of onduidelijke informatie? Laat het weten aan je zorgverlener, je zorgverzekeraar of via patiëntenorganisaties. Alleen als die signalen gehoord worden, kan er iets veranderen in beleid. - Ondersteun passende zorg
Passende zorg betekent: niet méér zorg dan nodig is, maar ook niet minder. Dat betekent soms: afzien van een behandeling die weinig toevoegt. Maar ook: wél kiezen voor een iets duurdere behandeling als dat op lange termijn beter is. Het draait om kwaliteit en doelmatigheid. Jij speelt hierin een belangrijke rol door samen met je zorgverlener de juiste keuzes te maken.
Hoe zorgen we samen voor duurzame mondzorg?
Het zorgsysteem verandert langzaam. Maar verandering begint niet alleen in Den Haag — het begint ook bij het gesprek in de behandelkamer. Door vragen te stellen, mee te denken en goed voor je gebit te zorgen, draag je bij aan een gezondere samenleving.
Tegelijkertijd is er op beleidsniveau beweging nodig. Zorgverleners willen samenwerken, meer tijd voor preventie en verspilling tegengaan. Maar dan moeten de regels en vergoedingen ook meebewegen. De zorgverzekeraar moet het mogelijk maken. De overheid moet ruimte geven. En patiënten moeten worden gehoord.
Tot slot
De mondzorg in Nederland is van hoge kwaliteit. We willen dat zo houden — voor iedereen. Dat vraagt om slimme keuzes, betere samenwerking en meer ruimte voor preventie. Het goede nieuws? We weten al hoe dat eruit kan zien. Nu moeten we het alleen nog samen gaan dóén.
Heb je vragen of ideeën over hoe mondzorg beter of betaalbaarder kan? Bespreek ze met je tandarts, of stuur een bericht naar Vraagdetandarts.nl. Want samen zorgen we voor zorg die werkt — nu én in de toekomst.
