Wat is mondbranden en waarom heb ik het?

Een branderig gevoel in je mond kan allerlei oorzaken hebben. Het kan al optreden na het eten van sterk gekruid of pikant eten en in dat geval trekt het gevoel snel weg. Het branderige en pijnlijke gevoel kan echter ook langdurig zijn en maanden tot zelfs jaren aanhouden.

Mondbranden kan als op zichzelf staande klacht voorkomen, maar het kan ook een ander symptoom zijn voor een onderliggende aandoening. Soms beperkt het brandige, pijnlijke gevoel zich tot de tong, dit wordt tongbranden (glossodynie) genoemd.

Wat zijn de symptomen van mondbranden?

Kenmerkend bij deze aandoening is een branderig, droog of tintelend gevoel in de tong, het tandvlees, het verhemelte en/of de lippen.

Naast het branderige gevoel in de mondholte en op de tong kan ook jeuk voorkomen of gekriebel in de mondholte. Er kunnen daarbij verkleuringen als rode vlekken of andere veranderingen in het slijmvlies of op de tong verschijnen.

Mondbranden kan ook je smaak veranderen, waarbij je een metalige of bittere smaak ervaart en de mond kan droger aanvoelen. Veel patiënten melden dat deze klachten toenemen naarmate de dag vordert.

In principe kan iedereen last krijgen van mond- of tongbranden, maar de aandoening komt het meest voor bij vrouwen in de menopauze.

Wat zijn de oorzaken van mondbranden?

Mondbranden kan heel uiteenlopende oorzaken hebben, variërend van oppervlakkige mechanische beschadigingen tot stofwisselingsziekten en psychische aandoeningen.

  • Allergische reactie op voedingsstoffen en toevoegingen aan voeding als kruiden, smaak- en kleurstoffen
  • Maagzuur dat in de mondholte terecht komt
  • Hormonale schommelingen, zoals tijdens de menopauze
  • Verwonding door een slecht passend kunstgebit of beugel
  • In de slaap tandenknarsen of de tong tegen de tanden duwen als gevolg van stress
  • Beschadiging of beknelling van de smaak- of pijnzenuwen in de tong
  • Een te hoog bloedsuikergehalte door bijvoorbeeld diabetes of een schildklierafwijking
  • Een te hoge bloeddruk
  • Stress, spanningen, depressie en angststoornissen
  • Een ontsteking aan het mondslijmvlies door een virus, een bacterie of een schimmelinfectie (Orale candidiasis)
  • Een tekort aan voedingsstoffen zoals vitamine B, mineralen als ijzer en zink of het hormoon foliumzuur
  • Een droge mond als gevolg van verminderde speekselproductie, bijvoorbeeld door ouderdom
  • Bepaalde medicatie, bijvoorbeeld antidepressiva en chemotherapie

Als er geen duidelijke oorzaak voor het mondbranden kan worden gevonden, wordt deze aandoening ook wel het Burning Mouth Syndrome (BMS) genoemd.

Wat kun je doen tegen een branderige mond of tong?

Om mondbranden te kunnen behandelen of te verhelpen moet de juiste oorzaak of oorzaken worden vastgesteld. De mogelijke oorzaken zijn zo uiteenlopend en complex, dat dit soms veel tijd en moeite kost, maar voor een juiste behandeling is dat wel nodig.

1. Een onderzoek

Als je erg veel last van hebt van een branderige mond of tong kan het de moeite waard zijn om de zoektocht naar de oorzaak, en daarmee de juiste behandeling, door te zetten.

De huisarts zal om te beginnen de mondholte grondig onderzoeken en zonodig nadere onderzoeken doen als bloedonderzoek, een allergietest of een uitstrijkje van het mondslijmvlies.

2. Supplementen

Als het mondbranden veroorzaakt wordt door een allergie, dan zul je de betreffende voedingstoffen moeten mijden en bij een tekort aan een bepaalde voedingsstof kan een supplement worden voorgeschreven.

3. Bezoek een specialist

Is het mondbranden het gevolg van een onderliggende ziekte, zal deze moeten worden behandeld en zul je hiervoor worden doorverwezen naar een specialist. Afhankelijk van de aard van de onderliggende aandoening kan dat de tandarts zijn, maar ook de dermatoloog, KNO-arts, internist, logopedist, psycholoog of psychiater.

4. Pas medicatie aan

Treedt het mondbranden op als bijwerking van antidepressiva, dan kun je de psycholoog of psychiater vragen naar andere medicatie. Is de oorzaak gelegen in een nog onbehandelde psychische aandoening, dan zal daar naar gekeken moeten worden.

5. Voorkom stress

Stress en spanningen lijken ook een grote invloed te hebben op mondbranden. Probeer stress dus zoveel mogelijk te vermijden en zorg voor voldoende beweging, ontspanning en nachtrust.

6. Tandarts

Is de oorzaak in het gebit gelegen, dan kan de tandarts ervoor zorgen dat bijvoorbeeld een scherpe kies wordt afgevijld of een kunstgebit of beugel beter passend wordt gemaakt.

Wat als er geen oorzaak voor mondbranden wordt gevonden?

In sommige gevallen wordt er ook na uitgebreide onderzoeken geen duidelijke oorzaak van mondbranden gevonden, waardoor een adequate behandeling moeilijk is.

Als op zichzelf staande klacht zijn zowel mondbranden als tongbranden wel heel erg vervelend maar ook onschuldig.

Als je erg veel last hebt van het pijnlijke, branderige gevoel en alle mogelijke oorzaken en onderliggende klachten zijn uitgesloten, dan kan de huisarts medicijnen voorschrijven. Spierverslappers en sommige antidepressiva kunnen soms de klachten doen verminderen.

Volop onderzoek in Japan en Amerika

Hoewel in Nederland huisartsen patiënten met het Burning Mouth Syndroom nog vaak naar huis sturen met de mededeling dat ze er maar mee moeten leven, wordt er in de Verenigde Staten en Japan volop onderzoek gedaan naar het onverklaarde mond- en tongbranden.

In Japan zijn bijvoorbeeld goede resultaten behaald met het voorschrijven van het antidepressivum paroxetine.

Een ander middel dat klachten sterk doet afnemen is OxyFresh Pro Relief Gel. Een verzachtende en kalmerende gel dat weefsels versoepelt en minder pijnlijk maakt.

Wat kun je verder doen om het mondbranden te verlichten?

Als er een oorzaak voor het mondbranden is gevonden kan er een behandeling volgen. Wordt er geen oorzaak gevonden, dan geldt de diagnose Burning Mouth Syndrome en kun je dus niet gericht behandeld worden.

1 Ijsblokjes

In beide gevallen kun je zelf de pijn en branderigheid in je mond zoveel mogelijk proberen te verminderen, bijvoorbeeld door op ijsblokjes zuigen of suikervrije kauwgum te kauwen.

2 Vermijd irriterende stoffen

Irriterende stoffen zoals sterk gekruid voedsel, kaneel, sterke menthol, citrusvruchten en andere zure voedingsmiddelen verergeren de klachten vaak, dus die kun je beter mijden.

3 Stop met roken en matig met alcohol

Tabaksrook en alcohol irriteren het mondslijmvlies en kunnen verschillende klachten in de mond en aan de tong veroorzaken. Als je last hebt van mond- of tongbranden is het raadzaam om te stoppen met roken en de alcoholconsumptie te verminderen. Met name sterke alcoholische dranken verergeren de klachten.

Een goede mondhygiëne met milde mondverzorgings-producten

Verder is een goede mondhygiëne erg belangrijk. Dat geldt natuurlijk voor iedereen, maar als je last hebt van mond- of tongbranden is het goed om hier extra aandacht aan te schenken.

Daarbij is het heel belangrijk dat de mondverzorgings-producten geen irriterende stoffen bevatten. Veel tandpasta’s en mondwaters bevatten namelijk agressieve stoffen als alcohol, chloorhexidine, peroxide of SLS (Sodium Lauryl Sulfate), die je bij mondbranden beter kunt vermijden.

  • Toothpaste van RyttPro is bijvoorbeeld een milde tandpasta, die geschikt is bij mond- en tongbranden. Aansluitend kun je je mond spoelen met het milde en neutrale mondwater Oxyfresh Unflavored Mouthwash.
  • OxyFresh Pro Relief Dental Gel is een verzachtende gel bij acute mondproblemen, zoals verbranding door te heet voedsel of na tandheelkundige ingrepen, maar ook heel geschikt bij chronische klachten van de tong of mond. Het bevat de actieve zuurstofformule Oxygene, die de groei van kwalijke bacteriën in de mondholte tegengaat.
  • Als het mondbranden het gevolg is van een droge mond door te weinig speekselproductie, dan zijn Mondwater van RyttPro. of OraLieve mondwater de aangewezen mondspoelingen. Allebei hydrateren ze de mondslijmvliezen en stimuleren ze de aanmaak van speeksel.

Bovenstaande producten zijn verzachtend voor je pijnlijke en branderige mond en komen daarnaast je algemene mondgezondheid ten goede. Ze respecteren het natuurlijke evenwicht in de mondholte en helpen daarmee om cariës (gaatjes), een onprettige ademgeur of een vieze smaak te voorkomen.

Gebruik een zachte tongschraper

Tongschrapers worden allang niet meer uitsluitend gebruikt door mensen met een slechte adem. Het reinigen van de tong wordt steeds meer een vast onderdeel van de dagelijkse hygiëne, net als het tandenpoetsen. Daar is veel voor te zeggen, want met de tongschraper verwijder je schadelijke bacteriën. Het blijkt zelfs dat je met tongreinigen veroudering tegengaat.

Als je last hebt van mond- of tongbranden is het extra belangrijk dat je tongschraper zacht is en de tong niet verder irriteert. De tongreiniger van Dentek is heel geschikt als je last hebt van een branderig gevoel in de mond en op de tong.

Voor een overzicht van de 10 best bewezen middelen tegen een pijnlijke en droge mond lees dan dit artikel.

Is dit artikel behulpzaam?

Bedankt voor je feedback!