Help, Ik Heb Geen Geld Voor De Tandarts

Wat als je de tandarts niet kunt betalen?

Het is een probleem waarover ik me steeds meer zorgen over maak. Voor mij is het altijd vanzelfsprekend geweest dat iedereen gewoon twee keer per jaar naar de controle gaat.

Dit is echter voor een behoorlijke groep helemaal niet zo normaal. Zo komt het voor dat kinderen met gigantische kiespijn acuut naar de tandarts moeten. Kinderen die nog nooit naar de tandarts zijn geweest.

Maar ook volwassenen die in de bijstand zijn geraakt en zichzelf totaal hebben weggecijferd. Zij staan op de survivalmodus. Online krijg ik privéberichtjes van mensen die overwegen om met combinatietang hun eigen tanden te trekken…

Bijstand

Tijdens de Week van de Mondhygiënist openen mondhygiënisten hun deuren om het publiek kennis te laten maken met hun beroep. Zij krijgen dan een gratis check en soms zelfs een gratis behandeling. Zelf heb ik eens een vrouw in de stoel gehad die echt niet meer wist wat ze met haar gebit aan moest.

Ze droeg overduidelijk tweede handskleren en haar haren lagen plat tegen haar hoofd aan. Het was een super aardige vrouw die heel dankbaar was. Ze had kiespijn, ze rook niet zo fris en er zaten gapende grijze gaten in haar voortanden.

En dat terwijl deze vrouw eigenlijk ontzettend graag een gezonde mooie smile wilde. Wat was het geval? Zij is een van de bijstandsmoeders die haar kinderen het allerbeste gunt. Zij zet zichzelf op de allerlaatste plaats. Er moest erg veel aan haar tanden gebeuren, wat te doen? Ik kon haar persoonlijk niet verder helpen, met de beste wil van de wereld niet.

Negatieve spiraal

Eigenlijk gebeurt dit aan de lopende band. Zelfs bij mensen die keurig wel elk jaar naar de controle komen. Helaas is het oneerlijke verdeeld in de wereld. Op een of andere manier krijgen mensen met een bepaalde achtergrond veel sneller ellende aan hun gebit dan the rich and the famous.

Binnen de mondzorg is het na talloze onderzoeken bekend dat mensen met een lage Sociaal Economische Status (SES) flink groter risico lopen op aandoeningen zoals gaatjes en tandvleesontsteking. Dit zijn mensen die een lage opleiding hebben gevolgd en/of weinig geld verdienen. Als ik even hardop denk, dan zou het kunnen dat deze groep wellicht minder educatie heeft gekregen over gebitsverzorging.

Of dat level van stress continue hoog is waardoor de afweer verminderd is. De groep rokers en diabetici onder lage SES is ook hoog en dit beïnvloedt de mond. Misschien komt tandartsangst ook wel meer voor. Door tandartsbezoek uit te stellen, zullen ze waarschijnlijk denken kosten te kunnen besparen. Helaas is niks minder waar.

Doorbreek de cirkel

Wij, tandheelkundigen, zullen alles op alles moeten zitten om de negatieve spiraal te doorbreken. Alleen door de lage SES actief op te zoeken, zullen we ze kunnen bereiken. Dat betekent dat we uit onze praktijk moeten, gezien de mensen hier niet vanzelf (op tijd) komen. We zullen er voor moeten zorgen dat het niet zo ver komt dat zij pas bij ons komen als er sprake is van kiespijn of andere grote problemen die enkel heel veel geld kosten om weer te repareren.

We moeten zo vroeg mogelijk betrokken raken bij deze gezinnen, dus voordat er sprake is van gebitsproblemen. Gezien kinderen al in de peuterleeftijd grote problemen kunnen hebben, zal er mijn inziens nauw samengewerkt moeten worden met personen, beroepen en locaties waar de baby’s, peuters en kleuters wel komen. Op dat moment moet er al educatie, voorlichting, informatie, coaching en begeleiding klaarstaan om tandproblemen niet te laten ontstaan.

Elkaar versterken

Er is alleen een probleem…Vaak zijn staan er al zoveel hulpverleners om deze mensen heen. Er wordt maar wat tegen ze aan bemoeit. Tenminste, zo kunnen ze het ervaren. Gelukkig zijn mondhygiënisten er speciaal in getraind om van ongevraagd naar gevraagd advies te komen. Zij dringen zich niet op, maar gaan vraaggericht te werk. Mensen houden altijd de keuze om tips en adviezen wel of niet op te volgen.

Het is belangrijk om dit niet op te dringen, maar om ouders en kinderen echt enthousiaste te maken om een gezonde leefstijl. Ook wordt er tegenwoordig in de opleiding Mondzorgkunde geleerd om interdisciplinair te werken. Dat betekent dat mondhygiënisten goed weten waar hun kracht ligt en openstaan voor andermans krachten. Zo kunnen zij elkaar versterken en niet ongewenst in elkaars vaarwater terecht komen.

Gemeente en onderwijs

Maar wat heb ik nu gedaan met die vrouw die bij me in de stoel terecht kwam en waar veel aan de hand was? Want voordat het allemaal zo ver is in heel Nederland, zijn we een heel veel tijd verder. Ik kon het dus zelf niet oplossen. Gezien zij zo ontzettend gemotiveerd was, hebben we samen naar een oplossing gezocht. Bij de gemeente kan er vergoeding aangevraagd worden.

Bij deze mevrouw zijn we uiteindelijk uitgekomen op het studentenonderwijs. Ze kon de afstand naar het HBO en de Universiteit prima afleggen, omdat haar vriend er in de buurt woonde.

Hier helpen de studenten Mondzorgkunde en Tandheelkunde mensen tegen een sterk gereduceerd tarief. Ze stuurde me na de hand een foto van het resultaat. Een grote glimlach op haar mond! Die was pas priceless!

Over de schrijver

  • Lieneke Steverink Jorna

    Lieneke is sinds 2001 werkzaam in de mondzorg en studeerde aan de HAN. In 2013 mocht ze de titel Mondhygienist van het Jaar dragen. Ze werkt in een aantal praktijken om patiënten te behandelen en om het preventieteam leiding te geven. Lieneke was de eerste mondhygiënist die internet en social media ging inzetten om mondgezondheid te promoten. Daarnaast komt ze veel de praktijk uit om vrijwillig kinderen actief op te zoeken die niet vanzelf naar de praktijk komen. Bijvoorbeeld tijdens Kidsfabriek, in de bibliotheek, bij de Zomerschool of bij de Jonge Gezinnenbeurs. Ze spreekt soms op symposia en congressen voor collega’s. Schrijven is een uit de hand gelopen hobby van haar. Lieneke wenst voor alle Nederlanders een gezonde mond en maakt zich hiervoor dagelijks hard.

    Meer over de schrijver

Is dit artikel behulpzaam?

Bedankt voor je feedback!

2 Comments

  1. Wilhelmina februari 15, 2020
  2. Truus september 24, 2023

Leave a Reply