Gebitsreiniging door ultrasone apparatuur

Naast het werken met handinstrumentarium is ultrasone apparatuur het meest gebruikte type apparatuur om een gebit mee te reinigen.

In dit blog leg ik uit wat het precies is voor apparatuur, wat je ermee kan verwijderen en waarom mensen het soms als pijnlijk kunnen ervaren.

Persoonlijk ben ik als mondhygieniste een grote voorstander van ultrasone gebitsreiniging. De watertoevoer zorgt voor koeling en tegelijkertijd wordt het vuil meteen afgevoerd via het water in de afzuiger. Je komt lekker overal bij met het apparaat en zelfs de meest moeilijk bereikbare plekken zijn voor dit instrument een makkie.

Het liefst werk ik met beide soorten, dus met handinstrumentarium oftewel het ouderwetse haakje en het ultrasone apparaat.

De combinatie van beide geeft een fijne afwisseling in de behandeling en zorgt voor een extra schoon en fris gebit.

Het ontstaan van ultrasone apparatuur

Ultrasone apparatuur werd voor het eerst gebruikt naast het handinstrumentarium zo rond de jaren 50.

Het bedrijf  Cavitron introduceerde de Profylaxis unit die voornamelijk werd ingezet voor het verwijderen van tandsteen en aanslag.

Vandaag de dag is de ultrasone apparatuur niet meer weg te denken en wordt het ook toegepast om tandsteen onder het tandvlees mee te verwijderen.

Dit is ontstaan doordat er steeds meer verschillende tips op de markt zijn verschenen en de ontwikkelingen hier in zijn uitgebreid.

De tips oftewel het gedeelte in de mond wat het tandoppervlak raakt worden steeds dunner en slanker. Ook zie je een goed verschil met de tips van vroeger en die van nu.

Inmiddels zijn er ook tips gemaakt waarmee je de ruimte tussen het worteloppervlak onder kiezen kan reinigen.

In de jaren 80 werd er veel onderzoek gedaan naar dit type apparatuur en het bleek dat er geen verschil bleek in de mate van effectiviteit tussen handinstrumenten en ultrasone apparatuur.

Het voordeel echter was dat je vooral heel veel tijdwinst kreeg. Met deze apparatuur kunnen wij als mondhygieniste binnen een kortere tijd een groter deel van de mond reinigen.

Door de jaren heen is gebleken dat het apparaat dus niet de ouderwetse handinstrumenten overbodig maakt.

Beide type instrumenten vullen elkaar mooi aan binnen een gebitsreinigende behandeling.

Hoe werkt het precies?

Het verwijderen van tandsteen en tandplak in de mond gebeurt door middel van vibraties van de tip tegen het tandoppervlak.

Er wordt gewerkt met sonische en ultrasone instrumenten, hieronder zal ik het verschil uitleggen tussen beide types.

De sonische scaler werkt op luchtdruk wat geleverd wordt door een tandheelkundige unit.

Trillingen van de tip worden niet opgewekt door elektriciteit maar door de lucht die door het handvat wordt geblazen.

De sonische tip vibreert wat langzamer dan de ultrasone apparatuur en is daarom iets minder efficiënt.

De frequentie van de sonische apparatuur valt binnen het menselijk gehoor en daarom heet het geen ultrasoon maar sonisch.

De ultrasone scaler werkt op basis van ultrasone geluidstrillingen, deze zijn door een menselijk oor niet te onderscheiden, deze trillingen zijn opgebouwd uit golven die ontstaan doordat energie wordt opgewekt en deeltjes worden geladen en gaan trillen. De elektrische energie in de vorm van snelle trillingen worden omgezet in mechanische energie.

Tijdens het gebruik van ultrasone apparatuur treedt er altijd warmte op door wrijving, daarom is het koelen noodzakelijk.

De warmte kan namelijk schade veroorzaken aan weefsels rondom of de binnenkant van de tand.

Ook wordt het tand of worteloppervlak door waterkoeling beter gereingd.

Helaas zorgt bij sommige mensen de waterkoeling voor extra gevoeligheid tijdens de gebitsreiniging.

Mensen kunnen dit ervaren wanneer er dicht langs de tandvleesrand wordt schoongemaakt. Blootliggende tandhalzen  geven dan een signaal naar de zenuw wat zorgt voor een acute pijnprikkel.

Inmiddels zijn de nieuwere machines uitgerust met een functie om de temperatuur

 te regelen. Bij het gebruik van lauw water is de mate van gevoeligheid al een stuk minder.

Voordelen van het gebruik van ultrasone apparatuur:

Voor mij als behandelaar is het veel minder vermoeiend dan alles met de handsinstrumenten te moeten reinigen, naast dat het sneller is, is het ook veel minder intensief.

Op den duur zal het mijn handen en polsen besparen van klachten.

Tijdens de behandeling is er veel minder bloeding in de mond, wat voor de patiënten prettiger is 

en wat ook een beter en schoner werkveld oplevert.

De wondgenezing is beter na het reinigen met de ultrasoon, dus mensen zijn sneller ontstekingsvrij.

Een ander groot voordeel is dat ik deze apparatuur niet hoef te slijpen en het dus altijd zeer effectief te gebruiken is.

Nadelen van het gebruik van ultrasone apparatuur:

Tijdens het werk met deze apparatuur komen er gecontamineerde aerosolen vrij. Zeker in tijden van Corona sta je hier wel even extra bij stil.

Bacteriën en virussen kunnen via deze vochtige luchtdeeltjes door de lucht gaan zweven in de praktijk.

Mensen met gevoelige tanden kunnen tijdens het behandelen meer last hebben van gevoeligheid tijdens of na de behandeling.

Bij foutief gebruik kan er schade aan het tandoppervlak worden aangebracht. Daarom is het volgen van de juiste nascholing ten behoeve van behandeltechnieken essentieel.