Een goed gesprek is het halve werk

Een goed gesprek is het halve werk

Stagiaires…wat een geweldige uitvinding is dat! Een ware win-win-win-situatie waar ik me nu in bevind. De stagiaire leert, ik verbeter mezelf en de patiënt krijgt nog meer aandacht. Doordat er iemand met me meekijkt, kijk ik door haar ogen. Wat ziet ze? En klopt het nog wel wat ik doe of ben ik op de automatische piloot bezig? Ik stel mezelf weer vragen en ben zo zelfkritisch en analyseer hoe het beter kan.

Het goede voorbeeld

Een stagiaire bewondert je. En dat is natuurlijk uitkijken geblazen want voor je het weet geef je het verkeerde voorbeeld. Ik neem de begeleiding van stagiaires bloedserieus en ik geniet er ook van. Want het geeft voorruitgang en daar ben ik dol op!

Een nietszeggend behandelplan

Zo kwam ze met een behandelplan op de proppen. Prachtig uitgewerkt met allerlei ingewikkelde termen. Nietszeggende termen als je ze niet concreet gaat invullen. Zo kun je bijvoorbeeld prachtig omschreven hebben wat het doel van de patiënt is en deze nergens meer laten terugkomen. Tot mijn grote schrik zag ik nergens beschreven wat nu eigenlijk de oorzaak van de ontsteking was bij deze persoon. Hoe maak je een behandelplan zonder dat je de oorzaak aanpakt omdat je de oorzaak niet kent? Keurig werd er beschreven dat er allerlei anamneses zouden worden afgenomen en dat de patiënt zou worden gecoacht. Maar hoe zien die anamneses er dan uit? En waarop wordt die patiënt dan gecoacht?

Mijn fout

Ik zag dus mijn eigen fout. Nergens bij het afnemen van de parodontiumstatus had ik verder uitgediept wat er werkelijk aan de hand was. Ja, ik had wel een medische anamnese afgenomen maar daar kwam eigenlijk niet echt iets uit. “Hebben we echt tandplak gezien bij deze persoon?”, vroeg ik toen ik de lage bloedingsindex zag. “Nee, niet echt bijzonder veel of zo.”, zei mijn stagiaire. “Hij ragert dagelijks en poetst wel wat te hard. Eigenlijk zag het er wel netjes uit.” “Hoe kan het dat er pockets zijn?”, vroeg ik meer aan mezelf dan aan haar.

Vragenlijst

Nu heb ik daar een prachtig lijstje voor. Een hele complete lijst met allemaal vragen om het uit te diepen. Gebruik ik het? Nee. Dat kost tijd en bovendien komt de patiënt vaak in de weerstand. “Moet je dat echt allemaal weten?” Precies die vraag stelde meneer een stuk of vijf keer toen ik de stagiaire met deze patient naar een andere behandelkamer stuurde. “Ga maar uitpluizen.”, was de opdracht. Binnen tien minuten was ze klaar. Leermomentje voor mezelf…zoveel tijd kost het dus helemaal niet.

Interesse

Door het afnemen van het lijstje was meneer helemaal gespitst. Hij gaf eerder aan het belang van genezing maar een 5 te geven. Een onvoldoende dus. Maar nu was zijn interesse gewekt. Want hoezo werden al die vragen gesteld? Kon het met zoveel te maken hebben?

Vape

Terwijl ik gewoon de behandeling inzette, maakte de stagiaire een overzichtje voor me. Zo bleek dat meneer niet rookte maarrrrrr….wel een vape gebruikte. Af en toe, stond erbij. Ik vroeg hoe vaak af en toe was. Hij nam af en toe een trekje. “Okay…wanneer dan?”, vroeg ik door. “Nou, gedurende de dag.”, vertelde hij. Elke dag werd er dus aan de lopende band gevaped. Potdikkie, dat had ik echt niet in de gaten gehad! 1-0 voor de stagiaire!

Vreemd gesprek

De patiënt slaakte al een grote zucht en zag de bui al hangen: “Mag dat ook al niet meer?”, kreunde hij. “Kijk, een mooi voorbeeld van weerstand. Hij wil wel gezond zijn maar niet gezond doen.”, gaf ik de stagiaire mee. Meneer keek toen natuurlijk uiterst verbaasd en ik gaf een knipoog. “Let je even op? Dan wil ik zo weten in welke fase van gedragsverandering je denkt dat meneer zit.” Natuurlijk komt dit heel vreemd over op de patiënt en dat is ook een beetje de bedoeling. Het is direct en uitdagend. Het maakt niet alleen de stagiaire bewust maar meteen de patient ook en dat is precies de bedoeling. “

Hij weet het wel…

De stagiaire legde uit dat vapen niet goed voor de mondgezondheid is waarop meneer wederom in de weerstand kwam. “Is dit nieuwe informatie voor u?”, vraag ik. “Nee, eigenlijk niet. Ik weet dat ze het uit de schappen willen halen. Dus laat ze dat ook maar doen want dan kan ik ook stoppen.” Ik keek mijn stagiaire aan. “Hmmm…dus u wil wel stoppen maar u wilt niet stoppen?”, vroeg ze. “En dus?”, vroeg ik. “Ambivalent! Dat is goed nieuws want dan kunnen we naar de wip-wap en dan bekijken wat hij nodig heeft.” 

Wip wap

Dus we gingen naar de wip-wap. Welke kant zou doorslaan? Zou meneer echt willen dat hij min of meer gedwongen zou worden om te gaan stoppen of zou hij zelf de keus gaan maken? En welke overtuiging lag er nog in de weg? Het bleek dat meneer bang was dat hij zou gaan snoepen. “Mooi inzicht van meneer, toch?”, vroeg ik de stagiaire. “Wat doen we daarmee?” Ze was even stil. 

Allebei stoppen

Meneer gebruikte niet voor niks een vaper. Hij moest iets om handen hebben. Als hij zou stoppen stopt, kan hij dit vervangen met iets anders dat schadelijk is. “Oh ja, hij zou kunnen gaan…” “Ho, stop!”, vermaande ik haar. “Dat kan hij zelf bedenken.” , waarop meneer in schaterlachen uitbarstte. “Mooi stel zijn wij., zei hij tegen de stagiaire. “Nu moeten we allebei stoppen!” 

Ze blijft voorlopig nog stage lopen maar ik kijk nou al op tegen de dag dat ze klaar is. Wat een verrijking!

Over de schrijver

  • Lieneke Steverink Jorna

    Lieneke is sinds 2001 werkzaam in de mondzorg en studeerde aan de HAN. In 2013 mocht ze de titel Mondhygienist van het Jaar dragen. Ze werkt in een aantal praktijken om patiënten te behandelen en om het preventieteam leiding te geven. Lieneke was de eerste mondhygiënist die internet en social media ging inzetten om mondgezondheid te promoten. Daarnaast komt ze veel de praktijk uit om vrijwillig kinderen actief op te zoeken die niet vanzelf naar de praktijk komen. Bijvoorbeeld tijdens Kidsfabriek, in de bibliotheek, bij de Zomerschool of bij de Jonge Gezinnenbeurs. Ze spreekt soms op symposia en congressen voor collega’s. Schrijven is een uit de hand gelopen hobby van haar. Lieneke wenst voor alle Nederlanders een gezonde mond en maakt zich hiervoor dagelijks hard.

    Meer over de schrijver

Is dit artikel behulpzaam?

Bedankt voor je feedback!

Leave a Reply