Heb je last van een vieze adem en wil je daar zo snel mogelijk vanaf? Begrijpelijk, deze vervelende geurtjes kunnen je sociale leven en je geluksgevoel negatief beïnvloeden. Hoewel blijkt dat een chronisch slechte adem niet zomaar te bestrijden is, kun je met de juiste kennis de ademkwaliteit tot wel 95% verbeteren.
Er is vandaag de dag nog steeds veel onwetendheid over de exacte oorzaak en aanpak van halitose. Zelfs enkele tandartsen houden zich vast aan verouderde theorieën en middelen die de kwaliteit van de adem juist erger maken. In dit artikel vind je daarom de effectiefste en bewezen tips tegen slechte adem. De adviezen zijn samengesteld op basis van honderden internationale onderzoeken en de nieuwste wetenschap.
Geschreven door
Donna van der Laarse
Laatst bijgewerkt: 01-02-2024
Medisch beoordeeld door
Martin Giniger
Tandarts
Wat is vieze adem precies?
Halitose is een aandoening waarbij de adem een bijzonder merkbare slechte geur heeft die niet alleen uit de mond komt, maar ook uit de neusholte. In de literatuur zijn onder andere de volgende definities te vinden: “een mondgezondheidstoestand die wordt gekenmerkt door onaangename geuren die consistent uit de mondholte komen” en “algemene term om elke onaangename ademgeur te beschrijven, ongeacht de herkomst” (Sun Stargum, 2021).
Wat zijn de oorzaken van halitose?
Er zijn veel misverstanden over wat nu de echte oorzaak is van slechte adem. Er wordt vaak gezegd: ”Slechte adem krijg je toch als je ongezond eet of als je jouw tanden niet goed poetst?” Dit kan een reden zijn, in de meeste gevallen heeft het daar alleen niets mee te maken. Er zijn namelijk verschillende oorzaken van slechte adem.
Mogelijke oorzaken zijn
- Droge mond, xerostomie of te weinig speeksel
- Witte aanslag op de tong, bacteriën en neusslijm
- Vuil in de amandelen, ook wel tonsil stones of amandelstenen genoemd
- Ontstoken tandvlees of cariës
- Zuivel zoals yoghurt en kaas
- Een zure mondholte als gevolg van vruchtensappen of xerostomie
- Een ziekte of aandoening
Mondgeur veroorzakende bacteriën
Je mondholte is voorzien van levende organismen, ook wel bacteriën genoemd. Ze verblijven het liefst in de warme, donkere plekken van de mond. Sommige van deze bacteriën zijn goede bacteriën. Ze helpen het lichaam te beschermen tegen infecties. Andere bacteriën zijn schadelijk, omdat ze ongemakken veroorzaken zoals een zere keel, ontstoken tandvlees, gaatjes en zelfs oorinfecties.
Wat het doel ook is, bacteriën verdubbelen zich razendsnel. En dan met name op plekken zoals de achterkant van de tong, achterin de keel en in de crypten van de amandelen (tonsil stones).
Slechte mondhygiëne speelt een belangrijke rol
De meest voorkomende oorzaak van een slecht ruikende adem is dan ook een bacterie. Bij een slechte mondhygiëne blijven bacteriën rondom tanden en kiezen en op de tong achter. Dit veroorzaakt een tandvleesontsteking of een ontsteking van het mondslijmvlies. Een ontsteking gaat in veel gevallen gepaard met een stinkende adem (Tandartskeizerkarelpark.nl, z.d.)
Verschillende soorten stinkende gassen
Slechte adem is dus eigenlijk niets meer dan een afvalproduct van biljoenen etende bacteriën die overgebleven eiwitten en voedselresten omzetten in stinkende gassen.
Deze gassen zijn te onderscheiden in vier types:
- Hydrogen Sulfide – ruikt naar rotte eieren
- Methylmercaptaan – ruikt naar rottende kool
- Putrescine – ruikt naar rottend vlees
- Cadaverine – ruikt naar rottend vlees
Deze indringende geuren, afkomstig uit de afvalproducten van bacteriën, noemen we ook wel slechte adem.
Pak de bacteriën bij de bron aan
Er zijn verschillende manieren om de geuren die worden veroorzaakt door bacteriën tegen te gaan. De beste manier om dit te doen is door de bacterie bij de bron te bestrijden in combinatie met het omzetten van de stinkende geur in een neutrale geur.
Slechte adem veroorzakende bacteriën zijn altijd aanwezig in de mond. Normaal gesproken is het lichaam in staat om deze bacteriën te stoppen. In sommige situaties kan het lichaam zelf niet meer de bacteriën onder controle houden.
Iedereen kan slechte adem krijgen. Zelfs de fanatiekste tandenpoetsers en flossers. Slechte adem heeft dus niet alleen te maken met de mondverzorgingsroutine, maar ook met factoren zoals wat voor voeding je eet, welke medicatie je gebruikt en welke leefstijl je aanhoudt.
Hoe weet ik of ik een vieze adem heb?
Je kunt de kwaliteit van de adem helaas niet zelf meten. Je zintuigen zijn namelijk gewend aan je eigen geur. Het is bijvoorbeeld onmogelijk om de hevigheid van je ademgeur te bepalen door in je handen te blazen en eraan te ruiken. Het enige dat je ruikt, is de geur van je hand. Deze “tekortkoming” heeft een doel. Het helpt ons namelijk direct vreemde geuren te onderscheiden, zonder te worden afgeleid door onze eigen stinkende adem. Wel zijn er symptomen die kunnen duiden op een slechte adem.
Enkele kenmerken van stinkende adem zijn:
- Overmatig neusslijm
- Amandelstenen
- Droge mond / weinig speeksel
- een vieze metaalachtige smaak in de mond
- Witte aanslag op de tong
- Verdikt speeksel
- Tandvleesproblemen
Mensen met een slechte adem vanwege een droge mond hebben soms moeite met praten, eten en slikken. Tegelijkertijd kan dit gepaard gaan met mondbranden en droge ogen. Koorts, keelontsteking en opgezwollen lymfeklieren in de nek kan duiden op een luchtweginfectie en ook een slechte adem veroorzaken.
Op welke manieren kan ik mijn adem zelf testen?
Er zijn verschillende manieren om de kwaliteit van de adem te meten. De allerbeste manier is om iemand te laten ruiken die je goed vertrouwt. We begrijpen dat dit erg gênant kan zijn. Er zijn gelukkig meer manieren. Sinds enkele jaren is er een ademtester verkrijgbaar die verrassend nauwkeurig de kwaliteit van de ademgeur meet. Het apparaatje meet de concentraties zwavelgeur en geeft de uitkomst weer in cijfers van 0 t/m 5. Cijfer 0 betekent een frisse adem. Cijfer 5 betekent een grote hoeveelheid stinkende sulfurgassen.
Hoe kan ik een vieze mondgeur voorkomen?
Een slechte adem kan meestal alleen worden voorkomen door meerdere bronnen aan te pakken. De oorzaak bevindt zich voornamelijk achter op een vieze tong, in de crypten van de keel en rondom de sinussen en neusholtes. Ook gaatjes en zwak tandvlees kunnen de oorzaak zijn, dit komt alleen minder vaak voor of zijn slechts tijdelijk van aard. Door deze vijf probleemgebieden aan te pakken kan de mond weer een gezonde conditie krijgen en een frisse adem uitblazen. Hieronder geven wij graag enkele tips waarmee je deze bronnen aanpakt:
- Poets je tong met een goede tongreiniger en gel. Lees snel meer over de beste 10 tongschrapers.
- Zorg voor schone amandelcrypten met behulp van instrumenten en speciale verzorgingsmiddelen.
- Creëer een pH-neutrale mondholte
- Zorg voor een rijke speekselproductie. Ontdek de beste 10 middelen tegen een droge mond.
- Probeer het slapen met de mond open te voorkomen
- Laat bij de tandarts al het tandsteen verwijderen.
Hoe kan ik slechte adem verhelpen?
Een slechte adem verhelpen is in de meeste gevallen mogelijk. Pas alleen op welke middelen je hiervoor gebruikt. De slechte-adem-bacteriën wegspoelen met agressieve mondwaters of tandpasta’s is namelijk niet de oplossing om slechte adem te bestrijden. De meeste commerciële producten maken de ademkwaliteit vaak juist slechter. Dit komt door bestanddelen zoals alcohol, sodium lauryl sulfaat of chloorhexidine. Alcohol droogt uit, sodium lauryl sulfaat maakt kleine wondjes en chloorhexidine vernietigt de gehele mondflora en veroorzaakt aanslag op de tanden. Ook bestanddelen zoals triclosan en peroxide staan op de verdachtenlijst.
Gebruik bij voorkeur vriendelijke middelen die:
- De speekselklieren stimuleren
- Niet prikken of bijten
- De pH-waarde neutraliseren
- De natuurlijke balans bewaken en niet alle bacteriën uitroeien
- Stinkende geuren omzetten in een frisse geur
- Ook de tongweefsels en amandelcrypten kunnen bereiken
Enkele bewezen en mondvriendelijke bestanddelen zijn sodium chlorite, zinklactaat, aloë vera, xylitol en teatreeolie. Als je van je slechte adem af wilt komen probeer dan een fabrikant te vinden die bovenstaande bestanddelen heeft weten te mixen in een niet-zure samenstelling.
Pas tegelijkertijd je leefstijl aan. Leef gezond en probeer roken, alcohol en zure dranken zoveel mogelijk te beperken. Als medicijnen de oorzaak zijn, dan zou je met je arts kunnen overleggen of er alternatieven zijn.
Wat zijn goede middelen tegen stinkende adem?
Het is niet gemakkelijk om producten te vinden die zowel de ademgeur bestrijden als vriendelijk zijn voor je mond. De meeste goedkope drogisterijmiddelen bevatten stoffen die de mond uitdrogen en daardoor meer kwaad doen dan goed. De fabrikanten van RyttPro en OxyFresh hebben een formule weten te realiseren, waarbij de goede bacteriën worden gestimuleerd om de slechte bacteriën te verslaan. Tegelijkertijd zorgt het bestanddeel active oxygen ervoor dat stinkende geuren worden omgezet in een frisse geur. En dit allemaal zonder de algehele mondflora te verstoren.
Wat is het verschil tussen deze merken?
Er is niet veel verschil tussen deze twee merken. Beiden werken even goed tegen halitose. De tandpasta van RyttPro bevat fluoride en de tandpasta van OxyFresh niet. Het mondwater van OxyFresh daarentegen is iets rijker van inhoud, waardoor het ook goed inzetbaar is tegen ontstoken tandvlees. Daarnaast zijn er nog meer middelen die belangrijk zijn om slechte adem te behandelen. Denk bijvoorbeeld aan een tongreiniger, mondspray en speciale neusdruppels (Vereesha et al., 2011).
Bronnen
- Sunstargum.com (2021, August 13). Halitosis (Bad Breath): Definition, Causes and Treatment. Geraadpleegd op 6 december 2023 van https://professional.sunstargum.com/en-en/news-events/news/halitosis-definition-and-causes.html.
- Tandartskeizerkarelpark.nl (z.d.). Slechte adem: oorzaken en oplossing. Geraadpleegd op 6 december 2023 van https://tandartskeizerkarelpark.nl/slechte-adem/.
- Kapoor U, Sharma G, Jueja M, Nagpal A. Halitosis: Current concepts on etiology, diagnosis and management. Eur J Dent. 2016 Apr-Jun; 10(2): 292–300. doi: 10.4103/1305-7456.178294. PMID: 27095913. PMCID: PMC4813452. Geraadpleegd op 6 december 2023.
- Veeresha K L, Bansal M, Bansal V. Halitosis: A frequently ignored social condition. J Int Soc Prev Community Dent. 2011 Jan-Jun; 1(1): 9–13. doi: 10.4103/2231-0762.86374. PMID: 24478947. PMCID: PMC3894075. Geraadpleegd op 6 december 2023.