Dit blog gaat over tandvleesontsteking (parodontitis) en de rol van zuurstofradicalen en antioxidanten bij deze aandoening. Dat zijn al drie moeilijke woorden in een zin. Ik ga je proberen uit te leggen wat deze zin betekent. Hierna zal je begrijpen waarom gezonde voeding zo belangrijk is voor je tandvlees.
Wat zijn zuurstofradicalen?
Zuurstofradicalen zijn stoffen die schade aan je cellen kunnen veroorzaken. In de jaren 1990 ontdekten wetenschappers dat bepaalde enzymen, zoals superoxidedismutase, de ontwikkeling van parodontitis kunnen remmen en zelfs botgroei kunnen stimuleren.
Parodontitis
Wat was parodontitis ook alweer? Dat is een tandvleesontsteking die onder andere door bacterien in je plak wordt veroorzaakt. Door de ontstekingsreactie verdwijnt je kaakbok en daarmee de steun van je tanden. Door parodontitis kun je jouw tanden uiteindelijk los gaan staan en verloren gaan.
Antioxidante enzymen
Verminderde activiteit van antioxidante enzymen lijkt de productie van zuurstofradicalen te verhogen en zo parodontitis te veroorzaken. Dus het verhogen van deze activiteit zou dus belangrijk kunnen zijn om deze tandvleesontsteking tegen te gaan. Maar wat zijn antioxidante enzymen eigenlijk?
Enzymen
Eerst is het handig om te weten wat enzymen zijn:
Enzymen zijn eiwitten die als katalysatoren fungeren in biologische reacties. Ze versnellen dus de chemische reacties in levende organismen door de reactiesnelheid te verhogen zonder zelf te worden verbruikt of gewijzigd in het proces. Enzymen zijn essentieel voor bijna alle biochemische processen die plaatsvinden in levende cellen. Voor de duidelijkheid: chemische processen zijn volkomen natuurlijke processen die in ieders lichaam voorkomen.
Hier zijn enkele belangrijke kenmerken van enzymen:
- Katalysatoren: Enzymen versnellen chemische reacties door de activeringsenergie te verlagen, wat de energie is die nodig is om een reactie te laten plaatsvinden. Hierdoor kunnen reacties sneller verlopen dan zonder enzymen.
- Specificiteit: Enzymen zijn zeer specifiek voor hun substraten, dit zijn de moleculen waarop ze werken. Elke enzym heeft een specifieke vorm die alleen past bij bepaalde substraten. Dit wordt het ‘sleutel-slotprincipe’ genoemd.
- Herbruikbaarheid: Enzymen worden niet verbruikt tijdens de reactie; ze blijven intact en kunnen herhaaldelijk dezelfde reactie katalyseren.
- Optimale omstandigheden: Enzymen hebben optimale omstandigheden, zoals een specifieke pH en temperatuur, waarbij ze het meest efficiënt werken. Afwijkingen van deze optimale omstandigheden kunnen de enzymactiviteit beïnvloeden.
- Nomenclatuur: Enzymen worden meestal genoemd door het type reactie dat ze katalyseren, waarbij de meeste enzymnamen eindigen op “-ase”. Bijvoorbeeld, lipase breekt lipiden (vet) af, amylase breekt zetmeel af, en DNA-polymerase helpt bij het kopiëren van DNA.
Enzymen zijn van vitaal belang voor allerlei biologische processen, zoals spijsvertering, energieproductie, celgroei, immuunresponsen en vele andere functies in het menselijk lichaam. Ze spelen ook een cruciale rol in industriële toepassingen, variërend van voedselbereiding tot de productie van geneesmiddelen.
Beschadiging cellen
Antioxidante enzymen zijn enzymen die ons lichaam produceert om schade te verminderen die wordt veroorzaakt door vrije radicalen. Vrije radicalen zijn onstabiele moleculen die in het lichaam worden geproduceerd als gevolg van verschillende natuurlijke processen, zoals de stofwisseling, en ook door externe factoren zoals roken, vervuiling en UV-straling. Deze vrije radicalen kunnen cellen beschadigen, wat kan bijdragen aan veroudering en verschillende ziekten, waaronder kanker en hartziekten.
Voorkomen van schade
Dus niet alleen tegen parodontitis zijn deze antioxidanten van belang. Antioxidante enzymen spelen een cruciale rol bij het neutraliseren van vrije radicalen en het voorkomen van oxidatieve schade aan cellen en weefsels. Ze werken door de vrije radicalen te stabiliseren, waardoor ze geen schade kunnen aanrichten aan andere cellen in het lichaam.
Superoxidedesmutase
Enkele voorbeelden van antioxidante enzymen zijn dus Superoxidedismutase (SOD). Onthouden want met dit woord maak je vast indruk! Dit enzym neutraliseert superoxide-radicalen, die schadelijke vrije radicalen zijn, en zet ze om in waterstofperoxide, dat vervolgens wordt afgebroken tot water en zuurstof. Waterstofperoxide kunnen we ook terugvinden in sommige spoelmiddelen. Dus als je voldoende superoxidesismutase hebt, maakt je lichaam als het ware een eigen mondwater aan. Hoe vind je dat?
Samenwerken met vitamines
Dit antioxidante enzym werkt samen met andere antioxidanten, zoals vitamines C en E, om het lichaam te beschermen tegen oxidatieve stress en de schadelijke effecten van vrije radicalen te verminderen. Een gezond dieet dat rijk is aan antioxidantrijke voedingsmiddelen, zoals groenten, fruit en noten, kan ook bijdragen aan de bescherming tegen oxidatieve schade.
Roken, zwangerschap en diabetes hebben allemaal invloed op parodontitis; zuurstofradicalen en antioxidanten spelen hierbij waarschijnlijk een rol. Onderzoek toont aan dat supplementen van antioxidanten, zoals vitamine E, de genezing van parodontitis kunnen bevorderen. Bovendien kan een bepaalde dosis van het antibioticum doxycycline de productie van zuurstofradicalen verminderen.
En dus…
In conclusie kunnen zuurstofradicalen parodontitis veroorzaken of het gevolg ervan zijn. Ernstige parodontitis hangt samen met een toename van zuurstofradicalen en een afname van antioxidanten. Een gezond dieet helpt je beschermen tegen parodontitis. En dus…. ga jij vanavond vast aan de maaltijdsalade! Oh en vergeet geen indruk op je diner partner te maken door even met die ingewikkelde woorden die je nu geleerd hebt te smijten! Eet smakelijk!
